• Anasayfa
  • Favorilere Ekle
  • Site Haritası
  • https://www.facebook.com/oykusilayazici
Okul Fotoğraflarım

ISO

   DSLR makinelerde ve artık çoğu kompakt makinede var manuel ayarlar. Bunlardan en önemlileri ve bilinmesi gerekenler ISO, Diyafram ve Enstantane. Bu yazımızda ISO’yu, bazı yerlerde geçen adıyla ASA’yı anlatıyor olacağız.  Kaç ISO kullanmalıyım, ISO’mu hep en az rakamda mı tutmalıyım, neden bazı fotoğraflarda ISO100 kullanma imkanı varken ISO400 kullanılmış gibi sorularınızın da cevabını bulmuş olacaksınız.

ISO Nedir?

ISO, kısaca ışığa duyarlılıktır. Filmli makineler zamanında filmin ışığa duyarlılığı iken, şu anda dijital çağda sensörün ışığa duyarlılığı olarak geçiyor. Eskiden beri fotoğraflar ilgileniyorsanız filmlerin üzerinde 100-200-400-800 gibi rakamların yazdığını görmüşsünüzdür. Aynı şekilde şu anda ISO’yu makine üzerinden değiştirebiliyoruz, bu da dijital teknolojinin bize sağladığı ekonomik imkanlardan sadece biri.

Gürültü (Noise) Nedir?

Ingilizce olmasına rağmen çok yerde Noise diye geçen ve Türkçe gürültü veya gren olarak çevrilen terim, fotoğraftaki genellikle pek istenmeyen noktalanmalara denir. Fotoğraflarınızın temiz, keskin, doğru renklere sahip olmasını istiyorsanız, fotoğraflarınızda gürültü olmamasına dikkat etmelisiniz. Bu da ancak ISO değerinizin küçük olmasıyla elde edilebilir.

Şöyle kesin olarak belirtelim:

Ne kadar küçük ISO değeri = O kadar az gürültü (noise)

Peki madem küçük ISO daha iyi neden ISO yükseltilir?

ISO’yu yükseltmenin sebebi daha yüksek enstantane istemektir. Yani ışığın az olduğu bir ortamda, ekstra ışık kaynağınız da yoksa ISO’yu yükseltmekten başka çareniz kalmaz, çünkü ortamda var olan ışık sizin istediğiniz fotoğrafı çekmenize engel olur. Fotoğraflarınız eğer bulanık, titrek çıkıyorsa bunun sebebi enstantane değerinizin düşük olmasıdır, bu da az ışıktan kaynaklanır.

Bir doğumgününde olduğuzu düşünün, ortamın loş olduğunu, veya bir konserdesiniz ve fotoğraf çekmek istiyorsunuz, yapmanız gereken ilk şey ISO’nuzu yükseltmenizdir. Bu şekilde daha yüksek enstantane değerlerine çıkabilirsiniz, bu da istediğiniz fotoğrafı çekebilmenizi sağlar. Fakat ISO’nuzu ne kadar yükseltirseniz o kadar fazla gürültü (noise) sahibi olursunuz.

Altta 5d Mark II kullanılarak çekilmiş fotoğrafta farklı ISO değerlerinin etkisini görüyorsunuz. Fotoğrafın üstüne tıklayıp büyük halini görüp inceleyebilirsiniz. Özellikle koyu bölgelerde oluşan gürültüyü görüyorsunuz.  5d Mark II gibi ISO başarımının çok iyi olduğunu da göz önüne almalısınız. Makinenin ISO başarımı ne kadar iyiyse o kadar az gürültü oluşur.

Makineler genellikle fabrika ayarı olarak otomatik ISO’da gelmektedir. Bu durumda makineniz, ışığın ve kullandığınız lensin durumuna göre ISO değerini kendisi ayarlar. Genellikle görüntüyü dondurma amaçlı fotoğraf çekildiği için de yüksek ISO kullanır. Bu durumda gürültülü fotoğraflara sahip olabilirsiniz.

ISO’yu kendiniz ayarladığınız durumlarda makine manuelde değilse, yani diyafram öncelikli, enstantane öncelikli veya program modundaysa diyafram ve enstantaneyi kendisi ayarlar. Bu durumda ISO’yu yükselttikçe enstantanenizin arttığına dikkat edebilirsiniz.

ISO Değerini Nelere Göre Karar Verip Değiştirmeli?

1- Çekmek istediğimiz konu hareketli mi? Eğer konu hareketliyse daha yüksek enstantane değerine ihtiyacınız olacak, dolayısıyla daha yüksek ISO kullanmanız gerekecek.

2- Ortamdaki ışık ne düzeyde? Objeniz ne kadar ışık alıyorsa ona göre bir ISO değeri belirlemeniz gerekecek.

3- Tripod kullanıyor musunuz? Tripodunuz varsa yüksek enstantaneye gerek olmayabilir çünkü sabit kalan makine 30 saniye bile olsa düzgün çekim yapabilir. ISO’yu yükseltmenize gerek kalmaz.

4- Gürültü istiyor musunuz? Bazı fotoğraflar da gürültü (noise) istenebilir, film efekti verdiği için kullanılabilir. Bu durumda yüksek ISO kullanmalısınız.

Alttaki örnekte Onur Pınar’ın çekmiş olduğu bir konser fotoğrafını görüyorsunuz. 1250 ISO, 85mm f1.8,1/125 enstantane ve Canon 5D kullanılarak çekilmiş. Fotoğrafçının hareketi yakalayabilmek için yüksek ISO, açık diyafram kullandığına dikkat edin, bu şekilde 1/125 enstantaneyi ve dolayısıyla sanatçının hareketini yakalayabilmiş.


NOT: Bazı durumlarda fotoğrafçıların stüdyoda bile (ışık kaynağının bol olduğu yerler) yüksek ISO kullandığına şahit olabilirsiniz, bunun sebebi ya gürültüyü gerçekten istemeleri veya ISO’yu o ayarda unutmuş olmalarındandır.